Madame Fatma Samoura, représentente permanente du Pnud à Madagascar
Toliara, 24 aoĂ»t 2012. Câest ce jour quâa Ă©tĂ© inaugurĂ© la Clinique juridique (CJ) (« Trano Aro Zo » en malgache). Ce, en prĂ©sence de la ministre de la Promotion de lâArtisanat, Madame Elisa Alibena Razafitombo et de la reprĂ©sentante permanente du Pnud Ă Madagascar, Madame Fatma Samoura.
Â
Pour mieux informer la population sur ses droits et afin de promouvoir la justice pour les couches les plus vulnĂ©rables, le ministĂšre de la justice a Ă©tĂ© appuyĂ© par le PNUD pour lâinstallation des cliniques juridiques dans 5 (cinq) centres depuis 2007, Ă savoir Antananarivo, Mananjary, Manakara, Farafangana et Tolagnaro. Cette annĂ©e 2012, une sixiĂšme clinique a Ă©tĂ© instaurĂ©e Ă Toliara dont le lancement a eu lieu le 24 aoĂ»t 2012.
Les cliniques juridiques sont des structures externalisĂ©es du MinistĂšre de la Justice et mises en Ćuvre par des associations, instaurĂ©es au niveau communautaire permettant lâaccĂšs des plus dĂ©munis et des plus vulnĂ©rables Ă un mĂ©canisme habilitĂ© Ă rĂ©soudre leurs problĂšmes par le biais de la conciliation. Elles servent comme mode alternatif de rĂ©solution des conflits, ou dâune orientation assistĂ©e en vue de la saisine des services publics compĂ©tents.
Le PNUD appuie le MinistĂšre de la Justice et le MinistĂšre de la Population et des affaires sociales, dans une approche novatrice, qui permet de joindre la prise en charge juridique Ă la prise en charge psychosociale des victimes de violations des droits de l'homme, au sein de la clinique juridique; qui devient ainsi une clinique juridique et un centre d'Ă©coute.
Selon les derniĂšres statistiques, ce sont 70% de la population de la ville de Toliara, qui font lâobjet de sĂ©vices allant de lâagression verbale au viol, en passant par lâinexistence pour mĂšre de famille dâune part des rentrĂ©es dâargent de son Ă©poux ou concubin. La majoritĂ© des personnes touchĂ©es sont des femmes qui ignorent leurs droits en la matiĂšre. DâoĂč la nĂ©cessitĂ© de lâexistence de cette CJ, lieu de rencontre, dâĂ©changes dâidĂ©es, de dolĂ©ances mais surtout de prise en charge psycho-sociale. Reportage.
Mahatratra 70% ny hiaranâny herisetra raha ny eto Toliara, ka ny herisetra ara-moraly no ankamaroanâizany, izay vehivavy no tena tratrany, toy ny teny masiaka ataonâny lehilahy ny vadiny, ny tsy fanomezana vola ny ao an-tokatrano. Misy ihany koa anefa ny vehivavy izay mahitahita manana fivelomana no maneho ihany koa aminâny lehilahy ity herisetra ara-moraly ity ary tsy adino ihany koa ny fanolanana. Ny vokany dia mbola maro ny olona no tsy sahy maneho izany fitarainana mianjady aminy izany eny anivonâny polisy na ny zandary indrindra moa fa ny mitory.
Ny antony dia ao aloha ny tsy fahafantarany ny tena zony, eo koa ny tsy fahaizana taratasy, ary fahatahorana manatona biraom-panjakana. Santionanâny zava-misy ireo, ka nahatonga ny FAFED sy ny CAFED nangataka ny hisianâny ivon-toerana Trano Aro Zo na âClinique juridiqueâ eto Toliara. Izany dia niaraha-niasa taminâny minisitera ny Mponina sy ny minisitera ny Fitsarana, ary nanohana ny kosa ny PNUD.
Ity ivon-toerana ity araka izany dia ho fampiroboroboana ny miralenta eo aminâny sehatrinâny fampandrosoana, izay tanjonâny FAFED rahateo. Tsikaritra fa maro ny endrika isehoanâny sakana eo aminâny fiaraha-monina ka manohintohina ny zo maha olona ny tsirairay.
Raha tsorina dia marary ny sosialim-bahoaka ka mila fitsaboana, ka izany indrindra no antony nanorenana ity Trano Aro Zo ity izay natao :
- handraisana, hihanoana, hanoroana ny lalĂ na
. hanome toro-marika ireo rehetra mahatsapa fa voatohintohina ny zony.
Ny fifanampianâny fiaraha-monina dia anisanâny kolontsaina ny vahoaka Malagasy ka tsy maintsy avoitra.
Notokanana ny 24 Aogositra 2012 ity Trano Aro Zo eto Toliara ity. Nisolotena ny mpitondram-panjakana taty an-toerana ny minisitry ny Fampiroboroboana sy ny Asan-tĂ nana, Ramatoa Elisa Zafitombo Alibena; nanatrika izany fanokanana izany ny Solotena maharitra ny PNUD, Ramatoa Fatma Samoura. Teo koa ny Tale jeneraly ny minisiteranâny Mponina, ny solotena avy ao aminâny minisiteranâny Fitsarana, ary ny solotenanâny manampahefana eto Toliara notarihanâny Lehibenâny faritra Atsimo Andrefana.
Ireo rehetra nandaha-teny dia samy nitatitra ny maha zava-dehibe ny fisianâity Trano Aro Zo ity, ary nanentana ny vahoaka ao Toliara mba tsy hiraviravy tĂ nana fa ho sahy haneho ny tsy mety manoloana ny herisetra miajady aminy.
Ny solontena maharitra ny PNUD moa dia nilaza mihitsy fa ny fandehanana maneho ny tsy mety eny anivonâny fitsarana dia anisanâny zo iray lehibe eo aminâny olombelona,ary fitaovana iray tena ilaina mba ho fiadiana mahomby eo aminâny ady aminâny fahantrana.
Andraikitra voalohany ny PNUD ny fampihenana ny tahanâny fahantrana ary manampy ny mpitondra ao aminâny firenena iray hafahany manatanteraka izany ny ivo-toerana toa izao izay ho entina indrindra ho fanelanelanana eo aminâny fitantanan-draharaham-panjakana, ny fitsarana ary ny vahoaka, ka ny andraikitra amininâizany dia ny hamahany ireo olana farany izay kely indrindra eo anivonâny fiaraha-monina, ary ny fanamafisana ny fahafantarana ny zonâny tsirairay.
Ny taona 2007 dia efa natsangana ny Trano Aro Zo ao Manakara, Mananjary, Farafangana, Fort-Dauphin,ary ao Antananarivo. Ankehitriny kosa dia anjaranâny eto Toliara. Ka mba hanampy betsaka:
- ny mponina aminâny tsy fananana ny eo ampelan-tĂ nana raha misy mahazo azy;
- ireo hiaranâny tsindry hazo lena samihafa, izay hita fa mahatonga valifaty ;
- ireo tsy mahalala ny zony tokony ananany.
Maimaim-poana araka izany ny asa rehetra atao ao aminâny Trano Aro Zo, ary ahitana mpiasa miisa 9 mianadahy, ka iray mpahay lalĂ na (âjuristesâ), ary ny roa aminâizy ireo mpanampy (âauxiliaires de justiceâ).
Madame Elisa Alibena Razafitombo, ministre de la Promotion de l'Artisanat
Ny minisitry ny Fampiroboroboana sy Asan-tĂ nana kosa dia nentana mba tsy hatahotra hanatona ity ivo-toerana ity raha misy ny tsindry hazo lena mahazo. Eo ihany koa ny fanentanany ny tokony hidirana aminâny sehatrinâny asan-tĂ nana. Noderaina manokana moa ny ezaka toa izao izay vokatry ny fiaraha-miasa ny telo tonta dia ny minisiteranâny Mponina, ny ministeranâny Fitsarana ary ny PNUD.
Ny lehibenâny faritra Atsimo Andrefana kosa dia nilaza fa ny fandraisana olona aminâny endrika mirana no tena antoka iray hafahanâireo vahoaka sahy maneho ny mahazo azy. Matetika mantsy dia izay fandraisana izay no hita fa somary misy indro kely ka mahatonga ireo mponina tsy sahy manatona ny birao.
Nanentana araka izany ny tenany mba hanananâireo olom-panjakana miasa eny anivonâny ireny birao ireny (indrindra fa ny biraom-panjakana) mba hampiseho sy hanana toetra mendrika aminâny fandraisana olona.
Soratra sy sary : Andry Rakotonirainy, iraka manokana any Toliara ho anâny www.madagate.com